Sylvie

 print

Volwassenen lijden in stilte als hun ouders scheiden

'Oei, je ouders scheiden ... Focus je maar op je stekje met je lief'

Het is niet omdat ik het huis uit ben, dat de scheiding van mijn ouders me minder raakt. Ik ben nu evengoed mijn thuis kwijt.

'Je vader wil scheiden.' Het is mijn moeder die belt om te vertellen dat er een bom onder mijn thuis ligt. Exact twee weken woon ik niet meer thuis omdat ik met mijn lief een appartement huur. Mijn lievelingsboeken zijn zelfs nog niet verhuisd. Het is duidelijk: dit is een cynische grap. Naar huis rijden en praten zal de zaak wel oplossen.'Ik heb gewacht tot je uit huis was.' Het is mijn vader die de stilte verbreekt aan de keukentafel, waar iedereen een uur na het telefoontje zit te snotteren. 'Ik wilde je warme thuis niet afpakken.' Terwijl hij dat zegt, neemt hij drie glazen uit de kast en geeft ze aan mijn lief, mij en zichzelf. Mijn moeder hoort er al niet meer bij. Ik probeer te ver­werken wat hij net heeft gezegd. Hij heeft gewacht, dus hij wil al een tijdje weg. Hoelang heeft hij komedie gespeeld? Wat was echt en wat niet? Was dat warme nest één georkestreerde leugenshow?Ondertussen regent het sms'en van vrienden en familie. 'Veel sterkte, altijd rot zulke scheidingen maar jij komt er wel door! Focus je maar op je stekje met je lief', is mijn favoriet. Ik ben nog niet eens begonnen met het verlies van mijn ­gezin te erkennen of ik moet me al herpakken.


Verplichte praatjes

Tijdens de weken die volgen, is het pompen of verzuipen. Uit bed geraken is verdomd moeilijk met een wazige film over je ogen en met een hoofd dat in een vis­bokaal zit. Maar terwijl iedereen zijn verplichte 'scheidingen zijn alomtegenwoordig, wat jammer voor je'-praatje doet, ben je wel alleen aan het ploeteren. Want stel je voor dat je tegen mensen die zélf gescheiden ouders hebben gaat vertellen hoe diep je wel niet in de put zit? Neen, scheiden is op een foute manier hip en dus moet je niet te veel treuren, laat je omgeving subtiel weten.'Toen mijn ouders plots scheidden op mijn 23ste, merkte ik na een paar weken al dat mijn vrienden niet meer wilden horen hoe leeg ik me voelde', reageert Silke (28) wanneer ik eindelijk de ballen heb om er een Facebook-post over te schrijven. Ze is niet de enige: binnen de drie uur nadat ik een lans heb gebroken voor meerderjarigen die thuis met een echtscheiding te maken krijgen, zitten er meer dan 45 berichten in mijn messenger-inbox.'Enkelen onder hen hadden al van kindsbeen af gescheiden ouders en vergeleken het gewoon daarmee', vertelt Silke. '"Je hebt nu twee thuizen en daar wen je wel aan", klonk het sussend. Ze ver­gaten dat ik geen 3 maar 23 was, en dus niet meer beurtelings bij mijn moeder en vader zou gaan leven om een nieuw gezinsleven op te bouwen. Het enige wat ik nog had, ­waren fotoboeken en herinneringen.'Dat meerderjarigen van wie de ouders scheiden twee thuizen hebben, is een van de grootste misvattingen in de Geschiedenis der Echtbreuken. In tegenstelling tot minderjarigen, die meestal door een beurtelingse verblijfsregeling een alternatief aangereikt krijgen om een nieuwe gezinsvorm te stichten met hun ouders, zien 'volwassenen' de enige gezinsvorm die ze ooit hebben gekend en ooit zullen kennen met hun ouders in rook opgaan. Ze hebben geen thuis meer én geen ­alternatief.Dat je zelden een even hecht ­gezin ervaart bij een van je ouders na zo'n 'late' scheiding, wordt vaak pijnlijk duidelijk door details. 'Wanneer ik langsga bij mijn moeder en haar nieuwe vriend, haalt ze altijd haar beste servies uit de kast en zijn er hapjes met gekleurde plastic prikkers', aldus Guy (31). 'Ik heb nog nooit iets zelf uit de frigo genomen. En dan weet je: ik word hier behandeld als bezoek, niet als familie.'


Modder en slijk

Naast het feit dat je alles snel en zelf moet kunnen verwerken en je nooit een andere gezinsvorm hebt gekend, heeft dat 'volwassen' zijn nog een niet te onderschatten angel: ouders sparen je niet. Als er met modder gegooid wordt, dan passeert dat slijk ook langs jou. Als ze onderhandelen over de inboedel verdelen, ben jij persoon nummer één die bij de discussie wordt betrokken. Je ploetert niet enkel voor jezelf, maar je moet ook de woeste zee proberen te temmen waarin je ouders elkaar beschuldigen van ­piraterij.Zo heb ik me aan de keukentafel op de bewuste scheidingsdag als een leeuwin op de coördinatie van de te verdelen goederen geworpen: van auto's over meubels tot zelfs keukengerei – 'Maar papa, jij kunt nog geen ei bakken, dan ga je toch niet de helft van de kookpotten meenemen?!'Nog vermoeiender wordt het wanneer een van je ouders jaren ­later nog klaagt over hoe niet alles eerlijk is verdeeld. 'Mijn ouders zijn twaalf jaar geleden uit elkaar gegaan en ik moet nog steeds aan­horen hoe ze elkaar beschuldigen van het verduisteren van geld', zegt Liesbeth (36). 'En o wee als ik dúrf te zeggen dat dat me na twaalf jaar wel volledig koud laat ...'De kers op de taart? Tussen al dat volwassen geploeter door moet je dan ook nog eens je diploma ­halen, werk vinden, zelf een stabiel leven uitbouwen enz. Liefst ook zonder anderen lastig te vallen, want het is te gênant om als twintiger uit te komen voor je verdriet over zo'n casual onderwerp.Eerlijk: ik heb lang gedacht dat het me nooit meer zou lukken. Ik was vervormd in mijn denken en doen, en trok elke vorm van authentieke liefde of warmte in twijfel. Ik heb alles gedaan om mijn lief weg te jagen: van grote bergen rommel maken over een halfjaar nauwelijks spreken tot wekenlang verbitterd snauwen. Hij zou toch ooit weggaan. In dat huurappartement heb ik me nooit thuisgevoeld, want ik was als de dood om me opnieuw aan een 'thuis' te binden.


Blijf zwemmen

We zijn nu vier jaar later. Mijn lief is gebleven. En we hebben een appartement gekocht. Hoewel hij, die elke donderdag voor zijn volleybaltraining in zijn warm nest balletjes in tomatensaus of een biefstuk gaat eten, geen flauw benul heeft van wat ik heb doorgemaakt, is hij er onvoorwaardelijk in blijven geloven. Hij zegt net zoals mijn vrienden soms stompzinnige, onwetende dingen over scheidingen, maar ik heb geleerd om die naïviteit te bewonderen.Het enige waar mijn haren na vier jaar nog altijd van gaan rechtstaan, zijn de ongegeneerde vragen die mensen durven te stellen. 'Je hebt toch nog geld meegekregen van thuis om zelf een huis mee te kopen?' Ja, dat heb ik. 'Amai, je gaat dubbel erven! Dat is toch een chill voordeel zeker?' Ik ben de afgelopen jaren vooral bezig geweest met rouwen om mijn verloren gezin en met weer gelukkig worden. Ik zou niet weten hoeveel of wat ik erf, sorry.Of mijn topfavoriet: 'Nu geloof je niet meer in de eeuwige liefde en wil je niet meer trouwen zeker, als je ziet dat zelfs je ouders het niet volhouden?' Ik ben noch mijn moeder noch mijn vader. En ik ben een volhouder. Na vier jaar geloof ik weer in liefde, in warmte en in een eigen thuis opbouwen. Dus als je dreigt te verzuipen op je eentje en je weet niet meer waarom je in godsnaam nog moet blijven zwemmen: doe het ­gewoon. Je raakt er wel. Echt.


Artikel geschreven door Sylvie Van Ginneken in De Standaard van 14 september 2017